Wiersze pana Remyego Van Ardena.

   Nie jest to tekst kawaleryjski ale historyczny. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku w towarzystwie mojej rodziny (siostry ojca) zaczął się pojawiać pan Remy Van Arden. Człowiek o bardzo interesujących losach życia. Informacje pochodzą od mojej rodziny, to co zapamiętali z opowieści Pana Remyego. Był to Polak, urodzony w Poznaniu, w XX-leciu międzywojennym. Przed II Wojną wyemigrował do Kanady. Nazwisko przyjął od nazwiska żony Holenderki. Brał udział w wojnie, jako pilot kanadyjskiego RAF-u. Przyjaźnił się z polskim pilotem, który zginął w akcji. Po wypadku lotniczym (może zestrzeleniu) walczył w szeregach II Korpusu gen. Andersa we Włoszech. Do Polski wrócił w latach siedemdziesiątych, ale potem wrócił do Kanady. Pewnego razu wyrecytował dwa swoje wiersze, napisane w latach pięćdziesiątych. Poprosiłem go aby mi je podyktował. Kartka z wierszami zaginęła wiele lat temu. Utwory te recytowałem kilka razy na imprezach studenckich w latach 1980/81. Mutacja, która pozwala mi zapamiętywać utwory wierszowane (np. piosenki, bez konieczności korzystania ze śpiewnika) spowodowała, że wiersze zostały w mojej głowie. Przypomniałem je sobie teraz i pomyślałem , że szkoda aby słuch o nich zaginął. Dla czytelnika młodego będą lekcją historii, może niezbyt zrozumiałą ale czytelnicy, którzy jak ja, przeżyli w państwie komunistycznym pół życia (lub więcej) przypomną sobie ten trudny a ciekawy czas.

Partia czuwa

Na płotach, placach, na masówkach

Podlane swadą i patosem

Błyszczą slogany i cytaty

Podlane gęsto wschodnim sosem,

Lecz jeden slogan wciąż i wszędzie

Na samo czoło się wysuwa,

Prosty i brzmiący jak memento,

„Śpijcie spokojnie, Partia czuwa!”

Spiker w głośniku chrypi, charczy,

Grzmi nieustanną tyrad gamą:

Pokój, z pokojem, dla pokoju.

W kółko, bez sensu, wciąż to samo.

Jutrzenka, ojciec, słońce świata

Przyszłość i nam i wam wykuwa,

Tłumom wyjącym na komendę.

„Wyjcie spokojnie, Partia czuwa!”

A gdy nastanie noc ponura,

Wolna od wieców i masówek,

Miasto struchlałe nasłuchuje

W ciszy warkotu ciężarówek.

I dreszcz raz po raz ciałem wstrząsa

i serce lęku mgłą zasnuwa,

Czy to już dziś, czy może jutro?

„Drżyjcie spokojnie, Partia czuwa!”

A gdzieś pod ziemią

W dusznym lochu

Normalnym trybem noc się toczy,

Znów przesłuchanie setne z rzędu,

Znów setny z rzędu kułak w oczy.

A potem znów ta sama ręka

Papier z zeznaniem ci podsuwa

„Podpisz!”, znów kułak drugi, trzeci.

„Bijcie spokojnie, Partia czuwa !”

A gdzieś daleko w głębi tundry,

Gdzie tylko mróz po nocach budzi

W głębi baraków tłum milczący

Na wpół szkieletów, na wpół ludzi.

Szkorbut żre ciało aż do kości,

Cynga już serce, mózg zatruwa.

Slogan się tylko skrzy w ciemności:

„Gnijcie spokojnie, Partia czuwa!”

Śrubka

Pewnego razu siedzę i czytam gazetę, wtem do głowy

Wpada mi wynalazek, mówię wam, epokowy.

Aż pomyśleć nie sposób, że dotąd nikt na świecie

Nie wpadł na to przede mną, dopiero ja pierwszy, wiecie.

A było to tak.

Pisało w londyńskim Daily Expresie,

Że towarzysz Iliczew, na moskiewskim kongresie,

Określając Stalina jako szkodliwą postać,

Rzekł na koniec swej mowy – ”pomniki mogą zostać”.

Więc ja to czytam, myślę i mimo woli popod

Tymi słowami widzę straszny sowiecki kłopot.

Od Kamczatki po Sopot, od Tuły do Szczecina,

Wszędzie, gdzie człowiek splunie, sterczy pomnik Stalina:

Z alabastru, granitu, gipsu, marmuru, miedzi,

A na każdym pomniku stoi, kuca czy siedzi

Z alabastru, żelaza, spiżu, lazuli lapis

Stalin a pod Stalinem na każdym cokole napis:

„Naród Swemu Słoneczku”, „Geniuszowi – rodacy”,

„Stalin ere pronius”, jak powiedział Horacy.

Od Kamczatki do Tuły, od Swierdłowska po Sopot,

Wszędzie pomnik szubrawca, strasznie drażliwy kłopot.

I nagle prosto z głowy – błysk tyle, że bez trzasku,

Olśniła mnie genialna prostota wynalazku.

Wszak radzieccy przywódcy, obojętnie który,

Mają taki sam wygląd i wymiary figury,

Z postury ich nie odróżnisz, pojedynczo czy w grupce,

Różnica tylko w głowie a więc głowa na śrubce.

Zastanówcie się, jaka przemyślność w tym bezcenna,

Ciało nie ważne, ważna głowa, głowa wymienna.

Stoi sobie na przykład pomnik szkodnika Stalina,

A więc w nocy przyjeżdża robociarska drużyna,

W rodzaju pogotowia, z własnym specjalnym wózkiem,

Z rozkładaną drabinką, z dużym kluczem francuskim,

Z oliwiarką i szprajcą, cały zabieg niewielki,

Odgwintowali śrubę, odłączyli uszczelki

Dopasowali mutrę, ot! cała maszyneria.

Skończyli, pojechali a na pomniku Beria.

Stoi Beria ten miesiąc, okazuje się zdrajca.

Nic nie szkodzi, przyjeżdża wózek, drabinka, szprajca,

Klucz francuski i dłuto, oliwiarka i mutra.

Beria stał tam do dzisiaj, Chruszczow stoi od jutra.

„Naród Swemu Słoneczku” – za miesiąc lud się dowie,

Że Chruszczow drań, nie szkodzi przyjedzie pogotowie,

Zmienią głowę i będzie Trocki czy Woroszyłow,

Zinojew, Malinowski, kolega Minc, Szapiłow,

Tuchaczewski, Bucharin, Bela Kun czy Jahoda.

Ludzie, za każdym razem zmieniać pomniki szkoda,

Pomnik w mieście na skwerze najśliczniejsza ozdóbka,

Różnica tylko w głowie, wystarczy jedna śrubka.

Za taki wynalazek należy mi się, jak sądzę,

Nagroda, nie w pieniądzach, coś więcej niż pieniądze,

Odznaczenie bardziej zaszczytne i uroczyste –

Złoty Order Lenina. No tak, tak zaiste,

To byłoby właściwe, to byłoby dowcipne,

A ja i tak wiem z góry, gdzie ja go sobie przypnę.